पीएम दक्ष योजना 2023, ऑनलाइन नोंदणी आणि लॉगिन, ते काय आहे , लाभार्थी , पात्रता , कागदपत्रे, अधिकृत वेबसाइट , हेल्पलाइन क्रमांक ( हिंदीमध्ये पीएम दक्ष योजना ) ( कोर्सेसची यादी , ऑनलाइन नोंदणी , लॉगिन , लाभार्थी , पात्रता , कागदपत्रे , वेबसाइट , हेल्पलाइन) क्रमांक )
देशभरात रोजगाराच्या संधींना चालना देण्यासाठी भारत सरकारकडून विविध प्रकारचे प्रयत्न केले जात आहेत आणि विशेषत: याच क्रमाने सरकारकडून विविध प्रकारच्या कल्याणकारी योजना सुरू केल्या जात आहेत आणि योजना यशस्वीपणे राबविण्यावर भर दिला जात आहे. अशा काही योजना सरकारने सुरू केल्या आहेत, ज्या अंतर्गत इच्छुकांना मोफत प्रशिक्षण दिले जात आहे, जेणेकरून त्यांचे कौशल्य वाढावे आणि चांगले उत्पन्न मिळवून त्यांचे जीवनमान उंचावेल. प्रधानमंत्री दक्ष योजना ही देखील अशीच एक योजना आहे ज्याद्वारे विविध क्षेत्रात प्रशिक्षण दिले जाईल. या लेखात आपण पीएम दक्ष योजना काय आहे आणि पीएम दक्ष योजनेत अर्ज कसा करावा हे जाणून घेणार आहोत

पंतप्रधान दक्ष योजना 2023 (प्रधानमंत्री दक्ष योजना)
योजनेचे नाव | पीएम दक्ष योजना |
ज्याने सुरुवात केली | केंद्रीय सामाजिक न्याय आणि अधिकारिता मंत्री वीरेंद्र कुमार |
लाभार्थी | अनुसूचित जमाती, अनुसूचित जाती, मागासवर्ग आणि सफाई कर्मचारी यांचे लक्ष्य गट |
वस्तुनिष्ठ | रोजगाराच्या संधी निर्माण करण्यासाठी प्रशिक्षण देणे |
अर्जाचा प्रकार | ऑनलाइन |
अधिकृत संकेतस्थळ | ०११-२२०५४३९२ |
पीएम दक्ष योजना काय आहे ( पीएम दक्ष योजना काय आहे )
2021 मध्ये, 5 ऑगस्ट रोजी, या योजनेचे अधिकृत पोर्टल आणि मोबाइल ऍप्लिकेशन केंद्रीय सामाजिक न्याय आणि सक्षमीकरण मंत्री, श्री मानवेंद्र कुमार यांनी सुरू केले आहे. या योजनेचे दुसरे नाव प्रधान मंत्री कार्यक्षमता आणि कुशल लाभार्थी योजना आहे. या योजनेचा लाभ अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती, मागासवर्गीय समाज आणि स्वच्छता कामगारांच्या लक्ष्य गटाला देण्यात येणार आहे, कारण अशा लोकांना योजनेअंतर्गत मोफत प्रशिक्षण दिले जाणार आहे. या योजनेंतर्गत सहभागी होणाऱ्यांना उद्योजकता विकास कार्यक्रमांतर्गत अपस्किलिंग / रि-स्किलिंग, अल्पकालीन प्रशिक्षण कार्यक्रम, दीर्घकालीन प्रशिक्षण कार्यक्रम प्रदान केला जाईल. आतापर्यंत सुमारे ५० हजार तरुणांना या योजनेचा लाभ मिळाला आहे. योजनेबद्दल प्राप्त झालेल्या इतर माहितीनुसार, ज्या उमेदवारांची उपस्थिती 80% किंवा त्यापेक्षा जास्त असेल, त्यांना सरकारतर्फे 1000 ते ₹3000 स्टायपेंड आणि पगाराची भरपाई दिली जाईल. उमेदवाराचे प्रशिक्षण पूर्ण झाल्यावर त्याला प्रमाणपत्रही दिले जाईल. याशिवाय उमेदवारांचे मूल्यमापन आणि प्रमाणपत्रानंतर त्यांना नियुक्तीही दिली जाईल.
पंतप्रधान दक्ष योजना प्रश्न कार्यक्रम _
कौशल्य/पुन्हा कौशल्य
- देशातील ग्रामीण भागात राहणारे कारागीर, स्वच्छता कामगारांना या कार्यक्रमांतर्गत आर्थिक आणि डिजिटल साक्षरता दिली जाईल.
- यासोबतच त्यांना कुंभारकाम, घरगुती काम आदींचे प्रशिक्षणही दिले जाणार आहे.
- 32 ते 80 या वेळेत हा कार्यक्रम होणार आहे.
- प्रशिक्षणावर खर्च होणारा पैसा सामान्य खर्चाच्या नियमांच्या मर्यादेपर्यंत मर्यादित असेल.
- प्रशिक्षण घेणाऱ्या लाभार्थ्यांना पगाराच्या नुकसानीची भरपाई म्हणून ₹ 2500 मिळतील.
अल्पकालीन प्रशिक्षण
- अल्प-मुदतीच्या प्रशिक्षणांतर्गत आर्थिक आणि डिजिटल साक्षरता तसेच पगार किंवा स्वयंरोजगाराच्या संधींचे प्रशिक्षण अल्पकालीन प्रशिक्षणांतर्गत दिले जाईल हे स्पष्ट करा.
- हे प्रशिक्षण 200 तास ते 600 तास किंवा 6 महिन्यांचे असेल.
- प्रशिक्षण खर्च सामान्य खर्चाच्या नियमांच्या मर्यादेपर्यंत मर्यादित असेल.
उद्योजकता विकास कार्यक्रम
- प्रधानमंत्री कौशल विकास योजनेंतर्गत, हा कार्यक्रम अनुसूचित जाती आणि इतर मागास प्रवर्गातील अशा तरुणांसाठी असेल, ज्यांनी प्रशिक्षण घेतले आहे.
- या कार्यक्रमाचा कालावधी 80 तास ते 90 तास किंवा 10 दिवस ते 15 दिवसांचा असेल.
- प्रशिक्षण खर्च सामान्य खर्चाच्या नियमांच्या मर्यादेपर्यंत मर्यादित असेल.
- अधिकारी मार्गदर्शन, मार्केट सर्व्हे, वर्किंग कॅपिटल यासारख्या सत्रांचा या कार्यक्रमात समावेश केला जाईल.
दीर्घकालीन कार्यक्रम
- ज्या भागांना बाजारात चांगली मागणी आहे, त्या भागात या उपक्रमांतर्गत प्रशिक्षण दिले जाणार आहे.
- याअंतर्गत उत्पादन तंत्रज्ञान, प्लास्टिक प्रक्रिया, वस्त्र तंत्रज्ञान आणि आरोग्य व्यवस्थापन यासारख्या क्षेत्रात प्रशिक्षण कार्यक्रम दिले जाणार आहेत.
- या कार्यक्रमाचा कालावधी 5 महिने किंवा जास्तीत जास्त 1 वर्षाचा असेल.
पंतप्रधान दक्ष योजनेचे उद्दिष्ट (पीएम दक्ष योजनेचे उद्दिष्ट)
या योजनेचा मुख्य उद्देश लक्ष्यित तरुणांना अल्पकालीन किंवा दीर्घकालीन प्रशिक्षण देणे हा आहे, कारण जेव्हा युवकांना योजनेअंतर्गत कौशल्ये प्राप्त होतील तेव्हा त्यांच्या कौशल्याची पातळी देखील वाढेल, ज्यामुळे ते त्यांच्या कौशल्यांचा वापर करू शकतील. त्यानुसार रोजगार मिळू शकेल. या योजनेंतर्गत ज्यांना कौशल्य प्राप्त होईल, ते त्यांच्या कौशल्याच्या जोरावर स्वयंरोजगार मिळवून आपले उत्पन्न वाढवू शकतील. असे केल्याने त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारेल आणि त्यांचे जीवनमानही उंचावेल. या योजनेंतर्गत प्रशिक्षण घेण्यासाठी उमेदवारांना पैशाची काळजी करण्याची गरज नाही कारण त्यांना प्रशिक्षण पूर्णपणे विनामूल्य दिले जाईल.
PM Daksh Yojana चे लाभार्थी (PM Daksh Yojana Beneficiary)
- अनुसूचित जातीचे नागरिक
- मागासवर्गीय नागरिक
- आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील नागरिक
- अधिसूचित, भटके आणि अर्ध-भटके
- सफाई कामगार
पंतप्रधान दक्ष योजनेचे फायदे आणि वैशिष्ट्ये (पीएम दक्ष योजनेचे फायदे आणि वैशिष्ट्ये)
- या योजनेंतर्गत अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती, इतर मागास समाज आणि सफाई कामगारांना शासनाकडून मोफत प्रशिक्षण देण्याचे लक्ष्य ठेवण्यात आले आहे.
- सन 2021 ते 2022 या कालावधीत सुमारे 50,000 युवकांना या योजनेचा लाभ मिळाला आहे.
- योजनेतील अर्जाची प्रक्रिया शासनाने ऑनलाइन ठेवली आहे. त्यामुळे तुम्हाला कोणत्याही सरकारी कार्यालयात जाण्याची गरज नाही आणि घराबाहेर जाण्याची गरज नाही.
- योजनेमध्ये अर्ज करण्यासाठी, तुम्ही योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊ शकता आणि 5 मिनिटांच्या आत योजनेमध्ये अर्ज करू शकता.
- या योजनेत ज्यांची नावे लाभार्थी म्हणून समाविष्ट होतील, त्यांना त्यांच्या घराजवळील प्रशिक्षण केंद्रातून प्रशिक्षण घेण्याची संधी दिली जाईल.
- सरकारने सुरू केलेली ही योजना चालवण्याची जबाबदारी केंद्रीय सामाजिक न्याय आणि सक्षमीकरण विभागाने घेतली आहे.
- अल्पकालीन किंवा दीर्घकालीन प्रशिक्षणात सुमारे 80% उपस्थिती देणाऱ्या अशा उमेदवारांना दरमहा ₹ 1000 ते ₹ 1500 स्टायपेंड म्हणून दिले जातील.
- री-स्किलिंग/अप-स्किलिंगमध्ये 80% किंवा त्याहून अधिक उपस्थिती नोंदविणाऱ्या उमेदवारांना दरमहा ₹3000 दिले जातील.
पीएम दक्षा योजनेचा प्रशिक्षण कार्यक्रम कालावधी
कार्यक्रम | कालावधी |
कौशल्य/पुन्हा कौशल्य | 32 ते 80 तास (एक महिना) |
उद्योजकता विकास कार्यक्रम | 80 ते 90 तास (15 दिवस) |
अल्पकालीन प्रशिक्षण कार्यक्रम | 200 ते 600 तास (2 ते 5 महिने) |
दीर्घकालीन प्रशिक्षण कार्यक्रम | 600 ते 1000 तास (6 महिने ते 1 वर्ष) |
पंतप्रधान दक्ष योजना प्रशिक्षण कार्यक्रम _
- वस्त्र क्षेत्र
- पेट्रोकेमिकल क्षेत्र
- सीएनसी मिलिंग प्रोग्रामिंग आणि ऑपरेशन
- इलेक्ट्रॉनिक्स क्षेत्र
- ऑटोमोबाईल क्षेत्र
- सौंदर्य आणि आरोग्य क्षेत्र
- आरोग्य क्षेत्र
- फिक्स्चर आणि फिटिंग क्षेत्र
- लॉजिस्टिक क्षेत्र
पंतप्रधान दक्ष योजनेतील पात्रता (पीएम दक्ष योजना पात्रता)
- या योजनेत अर्ज करणारी व्यक्ती भारताची कायमस्वरूपी रहिवासी असावी.
- अर्ज करणाऱ्या व्यक्तीचे वय १८ ते ४५ वर्षे दरम्यान असावे.
- अर्ज करणारी व्यक्ती अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती, इतर मागासवर्गीय, आर्थिकदृष्ट्या मागास वर्ग, सफाई कर्मचारी असावी.
- अर्ज करणारी व्यक्ती मागास समाजातील असल्यास, त्याच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ₹300000 किंवा त्यापेक्षा कमी असावे.
- जर अर्ज करणारी व्यक्ती आर्थिकदृष्ट्या मागास समाजातील असेल, तर अशा परिस्थितीत त्याच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ₹ 100000 किंवा त्याहून कमी असावे.
पीएम दक्ष योजनेतील कागदपत्रे (पीएम दक्ष योजना दस्तऐवज)
- आधार कार्ड
- पत्त्याचा पुरावा
- जात प्रमाणपत्र
- आय प्रमाण पत्र
- स्वयंघोषणा फॉर्म
- व्यवसाय प्रमाणपत्र
- पासपोर्ट आकाराचे छायाचित्र
- मोबाईल नंबर
PM Daksh Yojana मध्ये ऑनलाइन अर्ज (PM Daksh Yojana Online Apply)
- या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी तुम्हाला योजनेत अर्ज करावा लागेल. यासाठी, सर्वप्रथम तुम्हाला कोणत्याही ब्राउझरमध्ये या योजनेची अधिकृत वेबसाइट उघडावी लागेल.
- अधिकृत वेबसाइटच्या होम पेजवर गेल्यानंतर, तुम्हाला उमेदवार नोंदणीसाठी एक पर्याय दिसेल, तुम्हाला या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
- आता तुमच्या स्क्रीनवर एक नवीन पेज उघडेल, ज्यामध्ये तुम्हाला नाव, वडिलांचे/पतीचे नाव, जन्मतारीख, लिंग, राज्य, जिल्हा, पत्ता, शैक्षणिक पात्रता, श्रेणी, स्थान, मोबाईल नंबर इत्यादी माहिती प्रविष्ट करावी लागेल. .
- निर्दिष्ट ठिकाणी सर्व माहिती प्रविष्ट केल्यानंतर, तुम्हाला अपलोड दस्तऐवज असलेल्या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल आणि आवश्यक कागदपत्र डिजिटल स्वरूपात स्कॅन करून अपलोड करावे लागेल.
- डॉक्युमेंट अपलोड केल्यानंतर, तुम्हाला तुमच्या स्क्रीनवर फोन नंबरच्या समोर दिसणारा Send OTP पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
- आता वेबसाइटद्वारे तुमच्या फोन नंबरवर वन टाइम पासवर्ड पाठवला जातो, तुम्हाला तो स्क्रीनवर दिसणार्या रिकाम्या बॉक्समध्ये टाकावा लागेल आणि त्यानंतर तुम्हाला पुढील पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
- आता तुमच्या स्क्रीनवर एक नवीन पृष्ठ उघडेल, ज्यामध्ये तुम्हाला प्रशिक्षण तपशील प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे. माहिती प्रविष्ट केल्यानंतर, आपल्याला पुन्हा एकदा पुढील बटण दाबावे लागेल.
- आता तुमच्या स्क्रीनवर तुम्हाला बँक खात्याची तपशीलवार माहिती प्रविष्ट करण्यास सांगितले जाईल. तुम्हाला निर्दिष्ट जागेत संबंधित माहिती प्रविष्ट करावी लागेल आणि नंतर सबमिट बटण दाबावे लागेल.
- अशा प्रकारे, वरील प्रक्रियेचे अनुसरण करून, या योजनेतील तुमचा ऑनलाइन अर्ज पूर्ण केला जातो. आता तुम्हाला तुमचा फोन नंबर आणि ईमेल आयडी वर अधिक माहिती मिळत राहते.
पीएम दक्षा योजना संस्था नोंदणी
- संस्थेची नोंदणी करण्यासाठी, सर्वप्रथम तुम्हाला कोणत्याही ब्राउझरमध्ये या योजनेची अधिकृत वेबसाइट उघडावी लागेल.
- जेव्हा तुम्ही अधिकृत वेबसाइटच्या होम पेजवर जाता, तेव्हा तुम्हाला तिथे Institute Registration चा पर्याय दिसेल, तुम्हाला या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल. असे केल्याने तुमच्या स्क्रीनवर नोंदणी फॉर्म उघडेल.
- तुमच्या स्क्रीनवर उघडलेल्या नोंदणी फॉर्ममध्ये, तुम्हाला प्रशिक्षण संस्थेचे नाव, जिल्हा, कायदेशीर संस्था, मोबाईल क्रमांक, राज्य, पत्ता, ईमेल पत्ता, मूल्यांकन संस्था इत्यादी सर्व माहिती निर्दिष्ट जागेत प्रविष्ट करावी लागेल.
- त्यांच्या संबंधित ठिकाणी सर्व माहिती प्रविष्ट केल्यानंतर, तुम्हाला सर्व महत्त्वाचे कागदपत्रे स्कॅन करून डिजिटल स्वरूपात अपलोड करावी लागतील.
- कागदपत्रे अपलोड केल्यानंतर, तुम्हाला खाली दिसत असलेल्या सबमिट बटणावर क्लिक करावे लागेल.
- अशा प्रकारे, वर दिलेल्या प्रक्रियेचे अनुसरण करून तुम्ही संस्थेची नोंदणी करू शकता.
PM Daksh Yojana मध्ये लॉगिन करा (PM Daksh Yojana Login)
- योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर लॉग इन करण्यासाठी, योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटच्या मुख्यपृष्ठावर जा.
- मुख्यपृष्ठावर पोहोचल्यानंतर, लॉगिन पर्याय दर्शवत असलेल्या त्याच पर्यायावर क्लिक करा.
- आता तुम्हाला उमेदवार/संस्थेपैकी कोणताही एक निवडावा लागेल.
- आता तुम्हाला तुमचा यूजर-आयडी निर्दिष्ट ठिकाणी टाकावा लागेल आणि त्यानंतर तुम्हाला पासवर्ड देखील टाकावा लागेल.
- आता तुम्हाला खाली दिसत असलेल्या लॉगिन पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
- अशा प्रकारे, वरील प्रक्रियेचे अनुसरण करून, तुम्ही यशस्वीपणे लॉग इन करण्यात सक्षम व्हाल.
पीएम दक्ष योजनेतील प्रशिक्षण कार्यक्रमांची यादी पहा (प्रशिक्षण कार्यक्रम यादी)
- प्रशिक्षण कार्यक्रमांची यादी तपासण्यासाठी, सर्वप्रथम तुम्हाला मोबाईलमधील डेटा कनेक्शन चालू करावे लागेल आणि नंतर कोणत्याही ब्राउझरमध्ये या योजनेची अधिकृत वेबसाइट उघडावी लागेल.
- अधिकृत वेबसाइटच्या होम पेजवर गेल्यानंतर, तुम्हाला दिसत असलेल्या समर्थन पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
- आता तुमच्या डिव्हाइसच्या स्क्रीनवर शेड्यूल कास्ट, इतर मागासवर्गीय, सफाई कर्मचारी इत्यादी पर्याय उघडतील.
- या पर्यायांमधून, तुम्हाला तुमच्या गरजेनुसार पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
- आवश्यकतेनुसार पर्यायावर क्लिक केल्यानंतर, सर्व कौशल्य प्रशिक्षण कार्यक्रम आणि त्यांच्याशी संबंधित माहिती तुमच्या डिव्हाइसच्या स्क्रीनवर दिसून येईल.
PM Daksh Yojana मध्ये उमेदवाराची नोंदणी करा (PM Daksh Yojana Candidate Registration)
- उमेदवाराची नोंदणी करण्यासाठी, या योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटच्या होम पेजला भेट दिल्यानंतर, तुम्हाला उमेदवार नोंदणी पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
- आता तुमच्या स्क्रीनवर एक नवीन पेज दिसेल, ज्यामध्ये तुम्ही जी काही माहिती टाकणार आहात, ती सर्व माहिती तुम्हाला त्या-त्या ठिकाणी टाकावी लागेल.
- सर्व माहिती भरल्यानंतर, अपलोड दस्तऐवज असलेल्या पर्यायावर क्लिक करून तुम्हाला सर्व महत्त्वाचे दस्तऐवज अपलोड करावे लागतील.
- आता शेवटी तुम्हाला खाली पहावे लागेल, तेथे दिसणार्या सबमिट बटणावर क्लिक करा. अशा प्रकारे, वर दिलेल्या प्रक्रियेचे अनुसरण करून, तुम्ही उमेदवाराची नोंदणी करू शकता.
पंतप्रधान दक्ष योजना मोबाइल अॅप डाउनलोड करा (मोबाइल अॅप डाउनलोड)
PM Daksh Yojana मोबाईल अॅप डाउनलोड करण्यासाठी, तुम्हाला Google Play Store उघडावे लागेल आणि वर दिसणार्या सर्च बॉक्सवर क्लिक करून PM Daksh अॅप टाइप करून सर्च करावे लागेल. आता तुमच्या स्क्रीनवर अॅप्लिकेशन दिसेल. आता तुम्हाला त्यापुढील हिरव्या बॉक्समध्ये दिसणार्या install बटणावर क्लिक करावे लागेल. असे केल्याने, थोड्या वेळाने तुमच्या मोबाईलमध्ये अॅप्लिकेशन इन्स्टॉल होईल. यानंतर तुम्ही अॅप्लिकेशन ओपन करून अॅप्लिकेशन वापरण्यास सुरुवात करू शकता.
पीएम दक्षा योजना हेल्पलाइन क्रमांक
या लेखाद्वारे, आम्ही प्रधानमंत्री दक्ष योजनेबद्दल महत्वाची माहिती दिली आहे, तसेच आम्ही हे देखील सांगितले आहे की तुम्ही या योजनेसाठी अर्ज कसा करू शकता आणि या योजनेचे लाभार्थी कसे होऊ शकता. असे असूनही, तुम्हाला या योजनेबद्दल इतर कोणतीही माहिती मिळवायची असेल, तर तुम्ही योजनेच्या अधिकृत हेल्पलाइन क्रमांक 011-22054392 वर संपर्क साधून माहिती मिळवू शकता. तुमची काही तक्रार असेल तर तुम्ही तुमची तक्रार हेल्पलाइन नंबरवर नोंदवू शकता.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
प्रश्न: पंतप्रधान दक्षा योजना कधी सुरू झाली?
उत्तरः ऑगस्ट २०२१
प्रश्न: कोणते केंद्रीय मंत्रालय पीएम दक्ष योजना लागू करते?
उत्तर: सामाजिक न्याय आणि सक्षमीकरण मंत्री
प्रश्न: पंतप्रधान दक्ष योजनेचा लाभ कोणाला मिळत आहे?
उत्तर: अनुसूचित जमाती, अनुसूचित जाती, मागासवर्गीय आणि सफाई कर्मचारी यांचे लक्ष्य गट
प्रश्न: प्रधानमंत्री दक्षा योजनेसाठी ऑनलाइन अर्ज कसा करावा?
उत्तर: अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊन
प्रश्न: पंतप्रधान दक्ष योजनेअंतर्गत पात्र प्रशिक्षणार्थींना किती शिष्यवृत्ती दिली जाते?
उत्तर: त्याची माहिती लेखात दिली आहे.